Heisig

Ostatnio nic nie pisałem, bo po pierwsze skończył się rok szkolny (kurs japońskiego) i chciałem trochę odpocząć. Po drugie, jak wiadomo, różne ciekawe sportowe imprezy odbywały się w czerwcu, m.in. dwa tenisowe turnieje wielkoszlemowe (gratulacje dla Agnieszki!) i oczywiście Euro 2012 😉 A po trzecie, niedawno odkryłem (znalazłem w necie) inną metodę nauki znaków kanji.

No i po krótkiej przerwie stwierdziłem, że moja metoda nauki kanji nie sprawdza się na dłuższą metę. Trudno jest powtarzać wszystkie znaki, których z dnia na dzień przybywa. Trzeba pamiętać kształt znaku, kolejność pisania kresek, podstawowe znaczenie, czytania: chińskie i japońskie, a w dodatku złożenia, których jest mnóstwo i które wymuszają naukę nowego słownictwa (niekoniecznie potrzebnego na tym etapie nauki języka).

Pewnie systematyczne powtarzanie jest na to receptą, bo tak się uczą japońskie dzieci 😉 Ale im jest dużo łatwiej, bo już mówią po japońsku i kanji mają codziennie wszędzie naokoło siebie.

Jak więc uczyć się kanji? Postanowiłem spróbować metody Heisiga. Dla niewtajemniczonych krótki wstęp.

James W. Heisig jest filozofem, który w 1977 roku został zaproszony do Japonii, aby prowadzić tam zajęcia religioznawcze. Po przyjeździe zapisano go do szkoły języka japońskiego (którego w ogóle nie znał), ale stwierdził, że w szkole nigdy nie nauczył się żadnego języka, więc będzie się uczył sam. Za co został oczywiście zganiony, ale się uparł.

Na podstawie rozmów z japońskimi nauczycielami stwierdził, że czytanie znaków kanji to całkiem odrębna umiejętność od rozpoznawania znaczenia znaków. Wymyślił więc swoją metodę nauki: najpierw nauka kształtu i znaczenia znaków, a dopiero potem umiejętność ich czytania. W nauce znaczeń używa się wyobraźni i skojarzeń. Heisig każdemu znakowi przypisał jedno, konkretne znaczenie, a w przypadku znaczeń abstrakcyjnych, jest nim obraz.

W ten sposób studiując wszystkie obowiązujące powszechnie znaki (2042 znaków), nauczył się ich kształtu i znaczenia w… 1 miesiąc (ale pracował 10 godz. dziennie). Oczywiście nikt mu nie chciał wierzyć, więc był wielokrotnie sprawdzany przez Japończyków. W końcu namówiono go, aby swoją genialną metodę opisał w książce. I tak powstało „Remembering Kanji”.

Nauka czytań znaków opisana została później w książce „Remembering Kanji 2”. Następnie wydany został tom 3, dla bardzo zaawansowanych uczniów, opisujący naukę dodatkowych 1000 znaków spoza listy obowiązujących powszechnie 2042 kanji.

Polecam bardzo interesujący wywiad z autorem (po angielsku): INTERVIEW WITH PROFESSOR JAMES HEISIG

Oczywiście nie mam zamiaru siedzieć 10 godz. dziennie… ani nawet 5. Ucząc się 1 godz. codziennie powinienem przerobić 1 tom, czyli wszystkie znaki, w 1 rok. Tyle mniej więcej czasu zajmuje nauka innym. Ale na pewno naukę czytań zacznę wcześniej. Zobaczymy, co z tego wyniknie. O postępach będę informował, ale chyba będzie to w osobnym blogu 🙂

Update: po dalszy ciąg zapraszam tu: Z kanji za pan brat

Powtórka kanji 50-100

Dziś i jutro będzie powtórka znaków 50-100. Powtórki są bardzo ważne, bo kiedy nowe znaki przybywają, stare usuwają się gdzieś do głębszych zakamarków pamięci albo się je całkiem zapomina. W każdym razie ja zapominam – nigdy nie byłem dobry w nauce języków obcych. Na mnie lepiej działa praktyka – szybciej uczę się konkretnych zastosowań znaków, a nie wszystkich możliwych czytań i złożeń.

Ci, którzy uczą się znaków kanji wiedzą, że każdego znaku w zasadzie trzeba się uczyć trzy- albo i czterokrotnie:

1. trzeba poznać kształt znaku i jego znaczenie lub znaczenia. Okazuje się, że jeden znak potrafi mieć kilka różnych znaczeń i trzeba je niestety poznać. W przypadku wielu znaczeń, to właściwe zależy, oczywiście, od kontekstu 😉
2. (rozwinięcie pkt.1) trzeba nauczyć się złożeń i ich znaczeń. Ale wg mnie nie ma sensu uczyć się ich wszystkich od razu. Poza tym, że to duże obciążenie pamięci, to przecież nie wszystkie znaczenia są używane na co dzień. Ja staram się przytaczać znaczenia te najczęściej używane.
3. trzeba (ew. można) poznać czytania: on-yomi (czytania chińskie) i kun-yomi (czytania japońskie). Napisałem, że „można”, bo aby rozumieć tekst pisany niekoniecznie trzeba wiedzieć, jak go przeczytać 😉 I jeszcze dla przypomnienia: jeśli znak stoi w tekście samodzielnie, najczęściej czyta się go po japońsku (czytanie kun-yomi). Natomiast w złożeniach znak najczęściej czyta się po chińsku (czytanie on-yomi).
4. trzeba (można) nauczyć się kolejności rysowania znaku. Oczywiście jeśli mamy zamiar je w przyszłości pisać 🙂

No dobrze, czas na ćwiczonka.

I Ćwiczenie sprawdza punkty 1-3, czyli znajomość znaczenia znaku, złożeń oraz ich czytanie.
Proszę przepisać w kanie poniższe zdania (ew. przeczytać).
1. きのうは本を３本かいました。
2. 来年日本へ行きます。
3. きのう川で休みました。
4. 日本ではみじかい河川が多いです。
5. かの女は手が小さいです。
6. この子はピャノが上手です。
7. すぎのペジを繰りて下さい。
8. わたしは林へさんぽに行きました。
9. きのう一日中雨がふっていました。
10. 今日は小雨がふっています。
11. 先月は大雪がふりました。
12. 今日は天気が良いです。
13. さいきん兄はすごく太りました。
14. 日は東からのぼります。
15. この人は西ヨーロッパから来ました。
16. 南アメリカに行きたいです。
17. 東北ちほうは日本の北にあります。
18. 先月母はワルシャワへ行きました。
19. 父はえいごの先生です。
20. いま別にもしていません。
21. 明日かれに会に行きます。
22. かの女に一時間まちました。
23. 時々ビールをのみます。
24. 日本ごの先生はポランド人です。
25. 母はへやの電気をつけました。

II Odpowiedzi do ćw. I oraz jednocześnie ćwiczenie z pisania znaków kanji.
Proszę przepisać poniższe zdania używając znaków kanji.
1. きのうはほんをさんぼんかいました。Wczoraj kupiłem 3 książki.
2. らいねんにほんへいきます。W przyszłym roku jadę do Japonii.
3. きのうかわでやすみました。Wczoraj wypoczywałem nad rzeką.
4. にほんではみじかいかせんがおおいです。W Japonii jest dużo krótkich rzek.
5. かのじょはてがちいさいです。Ona ma małe ręce.
6. このこはピャノがじょうずです。To dziecko dobrze gra na pianinie.
7. すぎのペジをくりてください。Proszę przewrócić następną stronę.
8. わたしははやしへさんぽにいきました。Poszedłem na spacer do lasu.
9. きのういちにちじゅうあめがふっていました。Wczoraj przez cały dzień padał deszcz.
10. きょうはこさめがふっています。Teraz pada letni deszczyk.
11. せんげつはおおゆきがふりました。W zeszłym miesiącu napadało dużo śniegu.
12. きょうはてんきがよいです。Teraz jest ładna pogoda.
13. さいきんあにはすごくふとりました。Ostatnio mój starszy brat nieźle przytył.
14. ひはひがしからのぼります。Słońce wstaje na wschodzie.
15. このひとはにしヨーロッパからきました。Ten człowiek przyjechał z Europy Wschodniej.
16. みなみアメリカにいきたいです。Chcę pojechać do Ameryki Południowej.
17. とうほくちほうはにほんのきたにあります。Region Tohoku znajduje się na północy Japonii.
18. せんげつはははワルシャワへいきました。W zeszłym miesiącu moja mama pojechała do Warszawy.
19. ちちはえいごのせんせいです。Tata jest nauczycielem angielskiego.
20. いまべつにもしていません。Nic szczególnego teraz nie robię.
21. あしたかれにあいにいきます。Jutro idę się z nim spotkać.
22. かのじょにいちじかんまちました。Czekałem na nią godzinę.
23. ときどきビールをのみます。Czasami piję piwo.
24. にほんごのせんせいはポランドじんです。Mój nauczyciel japońskiego jest Polakiem.
25. はははへやのでんきをつけました。Mama zapaliła światło w pokoju.

Powtórka kanji 1-50

Nauka kanji nie jest prosta, nawet jak człowiek uczy się tylko 1 znaku dziennie. Bo o ile nowe znaki się pamięta, to stare… zapomina 😦 A więc dziś i jutro powtórka ze znaków 1-50 🙂

Czytanie:
1. きょうは二千十一年七月十四日です。
2. 明日は木よう日です。
3. 冬がきました。白いゆきがふっています。
4. にほんには火山がおおいです。
5. 夕べは月がありました。
6. これは木のはこです。
7. 金よう日にお金があります。
8. 土よう日にお寺のしゃしんをとります。
9. あの子は八才です。
10. このカメラは二万五百円です。
11. ともだちが子どもを生みました。
12. ピアノの下に犬がいます。
13. この小さいかばんの中にノートがあります。
14. この古くて大いお寺の外に犬がたくさんいます。
15. 池の水がきれいです。
16. 門をあけてください。
17. 馬と子牛がすくです。。
18. このかいだんを下りてください。
19. 秋と春がすきです。
20. やすみの間にスペインへいきました。
21. 六月山にのぼります。
22. きょうは三月七日です。
23. まい日八じ間はたります。
24. いもうとは学生です。
25. けさ早くおきました。

Odpowiedzi (i ćwiczenie z pisania):
1. きょうはにせんじゅういちねんしちがつじゅうよっかです。Dziś jest 14 lipca 2011.
2. あしたはもくようびです。Jutro będzie czwartek.
3. ふゆがきました。しろいゆきがふっています。Przyszła zima. Pada biały śnieg.
4. にほんにはかざんがおおいです。W Japonii jest dużo wulkanów.
5. ゆうべはつきがありました。Wczoraj wieczorem nie było księżyca.
6. これはきのはこです。To jest drewniane pudełko.
7. きんようびにおかねがあります。W piątek będę miał pieniądze.
8. どようびにおてらのしゃしんをとります。W sobotę będę robił zdjęcia świątyni buddyjskiej.
9. あのこはしちさいです。To dziecko ma 8 lat.
10. このカメラはにまんごひゃくえんです。Ten aparat kosztuje 20500 yenów.
11. ともだちがこどもをうみました。Moja koleżanka urodziła dziecko.
12. ピアノのしたにいぬがいます。Pod pianinem jest pies.
13. このちいさいかばんのなかにノートがあります。W tej małej torbie mam zeszyt.
14. このふるくておおきいおてらのそとにいぬがたくさんいます。Na zewnątrz tej starej i dużej świątyni jest dużo psów.
15. いけのみずがきれいです。Woda w stawie jest czysta.
16. もんをあけてください。Proszę otworzyć bramę.
17. うまとこうしがすきです。Lubię konie i cielaki.
18. このかいだんをおりてください。Proszę zejść po tych schodach.
19. あきとはるがすきです。Lubię jesień i wiosnę.
20. やすみのあいだにスペインへいきました。Podczas wakacji byłem w Hiszpanii.
21. ろくがつやまにのぼります。W czerwcu będę się wspinał po górach.
22. きょうはさんがつなのかです。Dziś jest 7 marca.
23. まいにちはちじかんはたります。Pracuję 8 godz. dziennie.
24. いもうとはがくせいです。Moja młodsza siostra jest studentką.
25. けさはやくおきました。Dziś rano wcześnie wstałem.

人 – Człowiek i liczby

Jak sama nazwa blogu wskazuje będę uczył się 1 znaku kanji dziennie. Ale nie od samego początku 😉 Warto jak najszybciej poznać znaki określające liczby. Proponuję nauczyć się ich jak najszybciej. Wszystkich po kolei. Bo trochę bez sensu jest poznawać tylko niektóre cyfry i nie potrafić zapisać wszystkich liczb, nieprawdaż?

Dla porządku wyjaśniam: czytanie chińskie (lub sino-japońskie) nazywa się on-yomi, czytanie japońskie kun-yomi (po szczegóły odsyłam do Wikipedii: Kanji). Jeśli znak stoi w zdaniu samodzielnie, to najczęściej czytany jest po japońsku, natomiast w złożeniu czytany jest po chińsku. Najczęściej, to nie znaczy zawsze 😉 Oprócz tego istnieją też czytania niestandardowe… Tradycyjnie czytanie on-yomi zapisuje się katakaną, a czytanie kun-yomi higaraną – ja też tak będę robił. I zapomnijcie o romaji – uczymy się tu japońskiego!

Numeracja znaków będzie zgodna z podręcznikiem „Pismo japońskie, tom 1” – w takiej kolejności ja się uczę.

Animacje znaków pochodzą ze strony: Wiktionary

1.

Pierwszy znak, który poznamy to człowiek (uwaga: znak drukowany od pisanego może się lekko różnić):

人

człowiek

1. Czytania on:　ニン　ジン
2. Czytania kun:　ひと
   Złożenia:
   人・ひと・człowiek, osoba

Inne złożenia i przykłady użycia poniżej.

2.

Uwaga: Liczenie przedmiotów po japońsku jest dość skomplikowane (delikatnie mówiąc), więc nie będę tutaj drążył tego tematu. Zainteresowanych odsyłam do podręczników gramatyki. Dni miesiąca (np. 1. stycznia) pojawią się przy znaku 日 (dzień).

一

jeden

1. Czytania on:　イチ　イツ
   Złożenia:
   一・いち ・ jeden (przy odliczaniu, godzinach, minutach, miesiącach, cenach)
2. Czytania kun:　ひと　ひと（つ）
   Złożenia:
   一つ・ひとつ・jedna sztuka
3. Czytania niestandardowe:
   一人 ・ひとり・ jeden człowiek
   一人で ・ひとりで・ sam, w pojedynkę

3.

二

dwa

1. Czytania on:　ニ
   Złożenia:
   二・に・dwa (przy odliczaniu, godzinach, miesiącach, cenach)
2. Czytania kun:　ふた（つ）
   Złożenia:
   二つ・ふたつ・dwie sztuki
3. Czytania niestandardowe:
   二人・ふたり・dwie osoby

4.

三

trzy

1. Czytania on:　サン
   Złożenia:
   三・さん・trzy (przy odliczaniu, godzinach, miesiącach, cenach)
   三人・さんにん・trzy osoby
2. Czytania kun:　み　み（つ）　みっ（つ）
   Złożenia:
   三つ・みっつ・trzy sztuki

5.

四

cztery

1. Czytania on:　シ
   Złożenia:
   四・し・cztery (przy odliczaniu i miesiącach). Japończycy unikają czytania 四 jako し ponieważ tak samo czyta się słowo „śmierć”.
2. Czytania kun:　よん　よ　よっ（つ）
   Złożenia:
   四・よ・cztery (np. godzina)
   四・よん・cztery (np. minuty, lata)
   四人・よんにん・cztery osoby
   四つ・よっつ・cztery sztuki

6.

五

pięć

1. Czytania on:　ゴ
   Złożenia:
   五・ご・pięć (przy odliczaniu, godzinach, minutach, miesiącach, cenach)
   五人・ごにん・pięć osób
2. Czytania kun:　いつ（つ）
   Złożenia:
   五つ・いつつ・pięć sztuk

7.

六

sześć

1. Czytania on: ロク
   Złożenia:
   六・ろく・sześć (przy odliczaniu, godzinach, minutach, miesiącach, cenach)
   六人・ろくにん・sześć osób
2. Czytania kun: む　むっ（つ）
   Złożenia:
   六つ・むっつ・sześć sztuk

8.

七

siedem

1. Czytania on:　シチ
   Złożenia:
   七・しち・siedem (przy odliczaniu, godzinach, miesiącach)
   七人・しちにん・siedem osób
2. Czytania kun:　なな（つ）
   Złożenia:
   七・なな・siedem (minuty, ceny)
   七つ・ななつ・siedem sztuk

9.

八

osiem

1. Czytania on:　ハチ
   Złożenia:
   八・はち・osiem (przy odliczaniu, godzinach, minutach, miesiącach, cenach)
   八人・はちにん・osiem osób
2. Czytania kun:　や　やっ（つ）　よう
   Złożenia:
   八つ・やっつ・osiem sztuk

10.

九

dziewięć

1. Czytania on:　キュ　ク
   Złożenia:
   九・きゅう・dziewięć (przy odliczaniu, godzinach, minutach, miesiącach, cenach)
   九人・きゅうにん・dziewięć osób
   Przykład:
2. Czytania kun:　ここの（つ）
   Złożenia:
   九つ・ここのつ・dziewięć sztuk

11.

十

dziesięć

1. Czytania on:　ジュウ　ジュッ
   Złożenia:
   十・じゅう・dziesięć (przy odliczaniu, godzinach, minutach, miesiącach, cenach)
   十一・じゅういち・jedenaście (przy odliczaniu, godzinach, minutach, miesiącach, cenach)
   二十・にじゅう・dwadzieścia (przy odliczaniu, godzinach, minutach, cenach)
   十人・じゅうにん・dziesięć osób
2. Czytania kun:　と　とお
   Złożenia:
   十・とお・dziesięć sztuk

12.

百

sto

1. Czytania on:　ヒャク
   Złożenia:
   百・ひゃく・sto
   二百・にひゃく・200
   六百六十六・ろっぴゃくろくじゅうろく・666
2. Czytania kun: (brak)

13.

千

tysiąc

1. Czytania on:　セン
   Złożenia:
   千・せん・tysiąc
   二千・にせん・2000
   八千・はっせん・8000
2. Czytania kun:　ち
   Złożenia:

14.

万

10 tys.

1. Czytania on:　マン　バン
   Złożenia:
   一万・いちまん・10 tys.
   二万・にまん・20 tys.
   十万・じゅうまん・ 100 tys.
   百万・ひゃくまん・1 000 000 (1 milion)
   一千万・いっせんまん・10 000 000 (10 milionów)
   二万人・にまんにん・20 tys. osób
2. Czytania kun: (brak)

Uwaga: Japończycy zamiast znaków kanji powszechnie używają cyfr arabskich do zapisywania godzin, numerów telefonów czy cen. Ale tu poćwiczymy kanji.

Przykłady (kolejno: zapis z użyciem kanji, czytanie i tłumaczenie polskie):
パーチィーに一人でいきます。パーチィーにひとりでいきます。Na imprezę idę sam.
あにが二人います。あにがふたりいます。Mam dwóch starszych braci.
たんじょうびは三がつです。たんじょうびはさんがつです。Moje urodziny są w marcu.
四がつににほんにいきます。しがつににほんにいきます。W kwietniu jadę do Japonii.
いまは四じ四ふんです。・いまはよじよんぷんです。Teraz jest 4:04.
うえに五じごろかえります。うえにごじごろかえります。Do domu wracam o 17:00.
かぞくは六人です。かぞくはろくにんです。Moja rodzina liczy sześć osób.
あした七五三のおいわいです。あしたしちごさんのおいわいです。Jutro jest święto dzieci kończących 3, 5 i 7 lat.
きのう七人のさむらいのえいがをみました。きのうしちにんのさむらいのえいがをみました。Wczoraj obejrzałem film „Siedmiu samurajów”.
このカメラは１万２８００えんです。このアメラはいちまんにせんはっぴゃくえんです。Ten aparat fotograficzny kosztuje 12800 jenów.

Zaczynamy!

今日は！

Witam wszystkich serdecznie!

Od dziś zaczynam naukę znaków kanji: 1 znak dziennie. Systematycznie.

Kanji to jeden z trzech alfabetów używanych przez Japończyków. Pozostałe dwa: hiragana i katakana są łatwe do nauki. Natomiast kanji jest trudne, zwłaszcza dla kogoś, kto nie mieszka w Japonii i nie ma kontaktu z językiem japońskim na co dzień. Samo zapamiętanie wyglądu i podstawowego znaczenia znaku jest akurat najłatwiejsze. Trudność polega na tym, że jeden znak można czytać na różne sposoby. W dodatku znaczenie zmienia się w zależności od tego, jaki znak stoi obok (są to tzw. złożenia), a czasem zależy też od kontekstu w jakim występuje w zdaniu.

Oficjalnie w Japonii obowiązuje zestaw 2136 znaków powszechnego użytku (jōyō kanji). Dzieci w szkole podstawowej i gimnazjum uczą się 1006 znaków i to jest moim celem na najbliższe lata 🙂

Próbowałem znaleźć najlepszy sposób nauki znaków Kanji. Okazuje się, że nie ma dobrej metody. Większość japonistów twierdzi, że trzeba je po prostu wkuć na pamięć. Tak uczą się dzieci japońskie w szkołach. Powtarzają aż do skutku. Tak też się uczą studenci japonistyki. Fajnie. Podziwiam ich. Ale ja już z tego wyrosłem i teraz (jestem dorosłym facetem) nie mam ochoty ani czasu, aby siedzieć godzinami nad książkami i wkuwać wszystko na pamięć 😉 Metoda Heisiga (książka Remembering the Kanji) poprzez uczenie się znaczenia znaku na podstawie skojarzeń jest może interesująca, ale dla mnie to za mało. Bo oprócz znaczenia ja chcę też wiedzieć, jak znaki się czyta! No i chcę poznać znaczenie złożeń oraz ich czytanie, a tego nie widziałem w książce Heisinga. Poza tym nie powstała jeszcze polska wersja tej książki, a tłumaczyć japoński poprzez angielski to wg mnie tylko dodatkowe i niepotrzebne obciążanie pamięci.

Do mnie najlepiej przemawia nauka z dużą ilością przykładów. Nauka praktyczna. Podobnie jak robią to autorki polskich podręczników do japońskiego (patrz niżej). Z tym, że gramatyki i słówek uczę się na kursie japońskiego  (samodzielną naukę gramatyki odradzam).

Postanowiłem zastosować własną metodę i uczyć się „ekonomicznie”, tzn. nie wkuwać bezsensownie wszystkich znaczeń, czytań i złożeń. Na początek będę uczył się tylko tego, co niezbędne i możliwe na danym etapie nauki. Dodatkowe czytania, złożenia i znaczenia będę poznawał z czasem, w miarę poznawania  nowych kanji, nowych słówek i gramatyki.

Tak właściwie, to nie mam zamiaru pisać żadnego podręcznika – mam zamiar robić notatki dla siebie 🙂 Ale mam nadzieję, że moja metoda przyda się też innym.

Korzystał będę z materiałów polskich. Na początek poziom podstawowy:

• Pismo japońskie tom 1, Katarzyna Starecka
• Podstawowe znaki japońskie, Ewa Krassowska-Mackiewicz
• Kompletny kurs języka japońskiego, Monika Szyszka
• Słownik znaków japońskich, Bogusław Nowak (wydanie II)

Materiałów angielskojęzycznych będę raczej unikał, bo nie chcę mieszać do nauki japońskiego dodatkowego języka obcego.

Prosiłbym mądrzejszych ode mnie o zgłaszanie uwag i ew. błędów językowych, które mogę popełniać w swoich notatkach.

A teraz do dzieła: uczmy się japońskiego! 日本語を勉強しましょう。